برلیان چیست؟

الماس به عنوان با ارزش‌ترین سنگ با ترکیب ساختاری منحصر به فرد در جهان شناخته شده و جایگاه مهمی در ساخت زیورآلات و در میان دیگر سنگ‌های قیمتی یا کاربرد جواهر دارد. گاهی در زمان خرید جواهری از سنگ الماس اینگونه عنوان می‌شود که، به طور مثال، قصد خرید انگشتر برلیان دارم، اگر بپرسید برلیان چه سنگی است، در پاسخ به این سوال، در اکثر موارد و از طرف بیشتر افراد پاسخی وجود ندارد. در این مطلب به شما خواهیم گفت، برلیان چیست و تفاوت الماس و برلیان در چیست؟ 

الماس چیست؟

پیش از صحبت در مورد برلیان بهتر است در مورد الماس صحبت کنیم، الماس یک ماده معدنی متشکل از کربن خالص است و سخت‌ترین ماده طبیعی جهان می‌باشد که از معادن استخراج و توسط افراد ماهر و زبردست تراش داده می‌شود. این کانی ارزشمند که از عنصر کربن نشات می‌گیرد، سختی بالایی داشته و همین امر باعث شده در صنعت و در طلاسازی مورد استفاده قرار بگیرد. سختی این ماده به قدری زیاد است که تنها توسط یک الماس همانند خودش قابل خراش برداشتن می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های الماس می‌توان به درخشندگی بی‌نظیر و قابلیت انعکاس نور در رنگ‌های رنگین کمانی اشاره کرد. بازتاب نور باعث درخشش الماس شده و همین ویژگی است که به ارزش آن به عنوان یک سنگ قیمتی می‌افزاید. شهرت الماس معدنی به دلیل تنوع ، دوام، زیبایی و کیفیت مرغوب آن است و جزو محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی جهان می‌باشد.

برلیان چیست؟

برلیان به فرانسوی به نوعی تراش که بر روی سنگ الماس انجام می‌گیرد، گفته می‌شود. این نوع تراش به نام تراش سوئیسی معروف است که برای انواع و اقسام سنگ‌های مختلف در گذشته استفاده می‌شده است. در تراش برلیان، امروزه سعی بر آن است که هر چه بیشتر از قبل جلوه‌های بصری سنگ الماس را به نمایش بگذارند و زوایا و نوع برش را به شکلی تنظیم کنند که نور وارد شده به سنگ الماس با صفحات بیشتری از سنگ برخورد کند و در انتها به چشم ما برسد. برای دست یافت به این امر، دانشمندان موسسات بزرگ آمریکا و بلژیک همیشه برای بهتر کردن نوع تراش الماس‌ها تلاش می‌کنند و سال به سال استانداردهای جدیدی برای این کار ارائه می‌دهند. در اصل کلیه تراش‌های الماس چه به روش سنتی و چه با کمک دستگاه‌های پیشرفته باید با رعایت این استانداردها صورت گیرد. برش برلیان از سه قسمت تشکیل شده است که باعث می‌گردد، درخشش و زیبایی این نگین کوچک افزایش یابد. این سه قسمت شامل : Crown، Gridle و Pavilion می باشند که  Gridle در واقع صفحه جدا کننده دو بخش بالایی یعنی Crown و بخش پائینی یعنی Pavilion می‌باشد. هر کدام از بخش‌های بالایی و پائینی از وجوه مختلف مثلثی، لوزی و یا کایت شکل تشکیل شده‌اند که در کل 58 وجه را ایجاد می‌نمایند. این وجوه بر اثر تراش با لیزرهای دقیق بر روی الماس ایجاد می‌شوند در اصطلاح جواهر شناسی " فیست "  گفته می‌شوند. در قسمت انتهایی و تیز برلیان نیز یک Facet ایجاد می‌شود که Culet نام دارد و برای محافظت از قسمت انتهایی الماس تراش برلیان در مقابل ضربه و شکستگی است. در برخی از تراش‌های برلیان این وجه حذف می‌شود و این قسمت به صورت کاملا تیز ساخته‌ می‌شود که به این نوع تراش‌ها Full Cut گفته می‌شود که در این صورت برلیانی با 57 وجه ایجاد می‌گردد.

مطلب الماس صورتی چیست و الماس سیاه را در مجله روبی مطالعه کنید. 

تفاوت الماس و برلیان چیست؟

با توجه به مطالبی که گفته شد، متوجه شدیم که تفاوت الماس و برلیان در اصل تفاوت در معنای دو کلمه است و از نظر ساختاری هر دو کلمه بیان کننده ماهیت سنگ الماس هستند. کلمه الماس بیان کننده شکل اصلی و مفهوم اصلی این سنگ است که همان سنگ خشن و بدشکلی است که با تراش تبدیل به الماس درخشان و زیبایی می‌شود و البته انواع کاربردهای غیر جواهری الماس را نیز شامل می‌شود. در مقابل کلمه " برلیان"  بیان کننده نوع تراش محبوبی است که بر روی سنگ الماس زده می‌شود و به شکل گرد است و بسیار محبوب و پر طرفدار می‌باشد.

خرید انگشتر نامزدی 

فرق جواهر و برلیان چیست؟

جواهر به کلیه زیورآلاتی که از نگین یا سنگ قیمتی استفاده کرده باشند، گفته می‌شود. برلیان به نوعی الماس تراش خورده می‌گویند، ولی جواهر به یک قطعه زیورآلات، چه از جنس طلا چه از جنس فلزات گران‌بهای دیگر، که در ساخت آن از نگین سنگ قیمتی استفاده شده باشد، گفته می‌شود. پس جواهر و الماس متفاوت هستند و این که به اشتباه جواهر را به معنا الماس بکار می برند، را می‌توان با این موضوع به راحتی تشخیص داد.  

تراش برلیان

گران‌ترین تراش الماس، برلیان گرد است، زیرا بیشترین مقدار سنگ الماس به طور متوسط حدود 60% را در طول فرآیند برش هدر می‌دهد. این مقدار زیاد مواد دور ریخته شده به این معنی است که مصرف کنندگان برای کمک به پوشش هزینه‌ها و جبران قیمت سنگ الماس اصلی، برای سنگی بزرگ‌تر از آنچه در نهایت به دست می‌آورند، پرداخت می‌کنند. هر چه در برش سنگ الماس دور ریز سنگ کمتر باشد، قیمت نهایی تمام شده کمتر خواهد بود. اما در مورد سنگ برلیان یا همان الماس گرد، بدلیل دایره‌ای بودن و داشتن ابعاد زیاد، باید برش‌های زیادی روی آن انجام شود و در نتیجه بخش‌های زیادی از سنگ از بین خواهد رفت. الماس گرد یا برلیان، محبوب‌ترین شکل الماس در بازار است که هفتاد و پنج درصد از الماس‌های فروخته شده امروزه را به خود اختصاص می‌دهد. این الماس به دلیل درخشندگی خود از ارزش بالایی برخودار است و آن را به یکی از براق‌ترین قطعات الماس موجود در بازار تبدیل کرده است. برش گرد برای انعکاس نور و از بین بردن رنگ بسیار عالی است، به این معنی که آن‌ها حتی با وضوح پایین و رتبه بندی رنگ پایین، جذابیت و زیبایی سنگ را حفظ می‌کنند. 

تفاوت بین برش قدیمی گرد الماس و برش مدرن یا برلیان الماس

یکی از متداول‌ترین سوالات در بازار الماس این است که، تفاوت بین الماس برش گرد معمولی ( که به برش قدیمی اروپایی نیز معروف است) و الماس برش گرد درشت یا همان برلیان چیست؟ در پاسخ باید گفت که با چشم غیر‌مسلح، آن‌ها ممکن است کاملا شبیه هم باشند، اما تعداد تفاوت وتمایز بین این دو وجود دارد. شکل، محل قرارگیری و تعداد وجوه  و میزان درخشندگی، در دو برش متفاوت می باشد. تفاوت بین دو برش بسیار ظریف است، زیرا هر دو شکل گرد دارند و هر دو 58 وجه در Culet دارند. همانگونه که گفته شد تفاوت‌های اصلی بصری در کیفیت نوری که الماس منعکس می‌کند و درخشندگی عمومی آن‌ها است. در حالی که برش‌های قدیمی اروپایی، نور را جذب می‌کنند. برش مدرن برلیان به منظور حداکثر بازگشت نور که همان درخشندگی است و پراکندگی نور معروف به آتش  Fire طراحی شده است. به همین دلیل برش‌های قدیمی اروپائی جذابیت بیشتری دارند. در حالی که برش درخشان مدرن درجه بالایی از نور سفید سوزاننده را از خود نشان می‌دهد و به آن فاکتور درخشندگی همسان می‌بخشد.

مقاله تراش الماس را مجله روبی مطالعه نمایید. 

تاریخچه برش گرد اروپایی و برش گرد مدرن

شکل گرد از اواخر قرن نوزدهم و در زمان توسعه فناوری‌های جدید برش الماس وجود داشته است. برش قدیمی گرد اروپایی، محبوب‌ترین برش در دوران ویکتوریا، ادواردین و آرت دکو بود که اندکی پس از معرفی آن در اواخر دهه 1800 ظاهر شد. با بهره وری از بیشترین معادن الماس آفریقا، برش قدیمی اروپایی با استفاه از سنگ‍‌های برش داده با دست، برای افزایش گرید رنگ و شفافیت طراحی شده است. برش‌های قدیمی اروپایی به دلیل بهبود رنگ سنگ، برش خورده‌اند و از ساختار منحصر به فرد خود برای نشان دادن بهترین کیفیت رنگ و شفافیت استفاده کرده‌اند. در حالی که الماس‌های گرد امروزه یا برلیان‌ها، برای درخشندگی بیشتر کاربرد دارند. با پیشرفت تکنیک‌های برش الماس، برش گرد مدرن یا همان برش برلیان، برای به حداثر رساندن نور و درخشندگی سنگ ایجاد شد. امروزه فناوری بزرگنمایی همچنین به جواهرسازان اجازه می‌دهد تا عیب‌های میکروسکپی را ببینند، تا نحوه برش آن‌ها را برای تولید سنگ‌های با کیفیت بالاتر مشخص کنند. با گذشت زمان، در ساختار اجزاء الماس برش خورده، تیبل‌ها بزرگ‌تر شده، کولیت‌ها کوچکتر شده و در کل ظاهر ظریف‎تر و بلندتری پیدا کرده است. این تغییرات برای بازتاب نوری که به داخل سنگ وارد می‌شود و مستقیما وارد چشم کاربر می‌شود، کاملا موثر بوده و درخشش و زرق و برق بسیاری از جواهرات مدرن را ایجاد می‌کند. در مقابل، برش قدیمی اروپایی، نور را متفاوت می‌گیرد، چشم را به داخل سنگ می‌کشد. نه اینکه نور را به بیرون تابش دهد. امروزه الماس‌های گرد با استفاده از ساختار برش برلیان بریده می‌شوند.

مشخصات سنگ برلیان چگونه بر ارزش آن تاثیر می‌گذارد؟

تا اینجا متوجه شدیم که تفاوت الماس و برلیان در این است که برلیان یکی از تراش‌های سنگ الماس است. برش سنگ الماس و تبدیل آن به نگین‌های برلیان کاری بسیار دقیق است که دستگاه‌های پیشرفته نیاز دارد و درایران انجام نمی‌شود. اما جالب است بدانید که با بررسی الماس دریای نور که یکی از مشهورترین الماس‌های جهان است، حکاکی‌هایی با خوشنویسی بر روی آن مشاهده شده است که مورخان این حکاکی را مربوط به دوران صفویه می‌دانند. هنوز هم مشخص نیست که ایرانیان با چه روش و دستگاهی این حکاکی‌های بسیار ریز را بر روی الماس دریای نور انجام داده‌اند. نکته قابل توجه این است که تمام الماس‌های تراش برلیان دارای ارزش یکسان نیستند و عوئامل بسیاری بر ارزش و قیمت این برلیان‌ها تاثیر می‌گذارند. بهترین نوع الماس، شفاف‌ترین و بی‌رنگ‌ترین نوع آن است که بسیار کمیاب است. پس طبیعتا سنگ برلیان‌هایی که شفاف‌تر و بی‌رنگ‌تر هستند، نیز با ارزش‌تر و قیمتی‌تر هستند. افراد حرفه‌ای از ابزارها و روش‌های مختلفی می‌توانند میزان شفافیت یا وجود ناخالصی‌هایی که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند را تشخیص دهند. یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در ارزش و قیمت برلیان و الماس، وزن یا تعداد قیراط آن است که هر چه الماسی قیراط بالاتری داشته باشد، الماس بزرگ‌تر و گران‌بهاتری است. عامل دیگر موثر بر ارزش سنگ برلیان، روش برش و نحوه قرارگیری وجه‌های مختلف آن است که هر چقدر تقارن و نسبت این وجوه دقیق‌تر باشد، ارزش آن بالاتر و در نتیجه قیمت بالاتری خواهد داشت که این نکته نیز توسط جواهرشناسان قابل بررسی و تشخیص است. به این چهار عامل که تعیین کننده ارزش الماس هستند در اصطلاح جواهرشناسی چهار درجه بندی الماس C  گفته می‌شود. که در واقع از حروف اول این کلمات:  Cut، Color، Clarity و Carat Weight  گرفته شده است. الماس هایی که تمامی این عوامل را به طور کامل دارا باشند، بیشتر برای سرمایه گذاری استفاده می‌شوند و در جواهرسازی این نوع الماس‌های کمیاب به ندرت استفاده می‌شود. برش سنگ الماس تنها به تراش برلیان محدود نمی‌شود و تراش‌های دیگری مثل: مارکیز، باگت، اشکی و حتی قلبی و سایر تراش‌های فرعی نیز روی سنگ الماس برای تزئین جواهرات ایجاد می‌شود، اما هیچ کدام به اندازه تراش برلیان قادر به شکست نور و ایجاد درخشندگی فوق العاده زیاد نیستند، به دلیل همین خواص سنگ برلیان است که در ساخت جواهرات حتی در کنار الماس‍‌های تراش مارکیز یا سایر تراش‌ها، از نگین‌های برلیان استفاده می‌‍شود تا درخشش دلخواه بر روی جواهرات ایجاد شود.  

مطلب قیراط چیست را در مجله روبی مطالعه نمایید. 

کلام آخر

برلیان، الماس، طلا و جواهر چهار مفهوم متفاوت و مجزا هستند، برلیان نوع تراش خورده الماس کاوش شده از معدن الماس است.الماس وقتی از معدن کشف می‌شود، ظاهر جذابی ندارد و با تراش‌های دقیق، به آن شکل زیبا می‌دهند. یکی از این تراش‌ها برلیان است. قیمت برلیان گران‌تر از طلا است و در هنگام فروش برلیان یا الماس اصل، قیمت آن محاسبه می‌شود. بر عکس نگین اتمی که جدا می‌شود و قیمت آن در فروش طلا حساب نمی‌گردد.