طلای سفید چیست؟

با پیشرفت صنعت جواهرسازی امروزه شاهد انواع واقسام طلا و جواهر دررنگ‌های زرد، سفید، رزگلد و حتی صورتی هستیم. هر یک از این رنگ‌ها طرفداران خاص خودشان را دارند. بسیاری طلای زرد را به دلیل درخشندگی و وجه نوستالژیکی که دارد، دوست دارند. برخی دیگر طلای سفید را ترجیح می‌دهند و معتقدند که طلای زرد قدیمی شده و از مد افتاده است. ولی واقعیت این است که تنها ملاک صحیح قیاس انواع طلا با هم، فقط سلیقه افراد است، اشخاص با فرهنگ‌های مختلف، سلیقه‌های گوناگون وعقیده‌های متفاوت، هر کدام طرح و مدل خاصی را می‌پسندند. همانطور که می‌دانید طلای زرد به تنهایی نرم و شکننده است و برای بالابردن دوام وکیفیت آن، از سایر فلزات کمک گرفته و با ترکیب طلای خام با برخی فلزات اقدام به تولید انواع طلا و جواهر می‌نمایند. همین اتفاق برای طلای سفید نیز می‌افتد، در واقع طلای سفید ترکیب طلای زرد با یک یا چند فلز سفید است، که نتیجه آن ایجاد آلیاژ طلای سفید می‌باشد. در این مقاله سعی کرده ایم شما را بیشتر با این فلز زیبا و دلفریب که مورد پسند تمام خانم‌ها و آقایان است،آشنا کنیم.

با طلای سفید آشنا شویم

در اواخر دهه 1920 تا 1930 جواهراتی که از طلای سفید ساخته می‌شدند، محبوبیت فراوانی پیدا کردند. این علاقه تا به امروز ادامه یافته است و در دنیای زیورآلات، طلا سفید توانسته، جایگاه ویژه‌ا‌ی پیدا کند. این زیور زیبا، برای اینکه ظاهری سفید رنگ داشته باشد، با فلزات دیگر ترکیب شده که البته این ترکیب‌ها از ارزش و ظرافت آن نمی‌کاهد. برای ساخت طلای سفید معمولا از فلزهایی مانند نیکل، منگنز، پالادیوم و درمواردی نقره، روی و مس استفاده می‌کنند. درخششی که در رنگ سفید طلا بکار رفته در جواهرات می‌بینم، رنگ واقعی این آلیاژ نیست، بلکه با کمک فلز رودیم طلای زرد را روکش می‌کنند. میزان سفیدی طلا در واقع به مقدار فلز استفاده شده در آن بستگی دارد،  ولی بهر حال بخش قابل توجهی از مواد سازنده آن، هنوز از طلای زرد تشکیل شده است، به همین دلیل با آبکاری طلای سفید توسط فلز رودیم، کاملا رنگ زرد به رنگ سفید تغییر می‌کند.   

تاثیر فلزات مختلف در ترکیب با طلای سفید

درخشش طلای زرد در واقع حاصل ترکیب آن با سایر فلزات است، اما ما به اشتباه تصور می‌کنیم این درخشش بخاطر خود طلاست. در مورد طلای سفید نیز همینطور است، طلا سفید از ترکیب طلای خالص با فلزاتی همچون پالادیوم، نیکل، نقره و ... بدست می‌آید و هر کدام از این فلزات قابلیت و مزیت خاصی به آن می‌دهند. به طور مثال: ترکیب طلای سفید با نقره، به ظرافت و درخشندگی آن می‌افزاید. نیکل فلزی محکم و سخت است و در نتیجه آلیاژ طلا و نیکل برای ساخت انواع حلقه، انگشتر، سنجاق و گیره مناسب است. آلیاژ طلا و پالادیوم نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر است و برای سرویس‌های جواهرات و سنگ‌های قیمتی کاربرد دارد. برای ایجاد برخی ازآلیاژها از چند فلز در ترکیب با طلای سفید استفاده می‌گردد مانند؛ ترکیب آلیاژ طلا با مس، نیکل و روی که در آن نیکل برای افزایش استحکام، مس برای افزایش چکش‌خواری و روی جهت استحکام و جلوگیری از زنگ زدن مس به طلا اضافه می‌شوند. گاهی فلزات دیگری مثل نقره و پلاتین هم برای افزودن مقاومت و افزایش وزن طلای سفید، به این ترکیب اضافه می‌گردند. آلیاژ طلا و نیکل ارزانتر از طلا و پالادیوم است، اما برخی افراد به نیکل حساسیت دارند و استفاده طولانی از طلاهای حاوی نیکل ممکن است باعث بروز جوش‌های پوستی شود. در نهایت برای درخشندگی بیشتر، بر روی تمام زیورآلاتی که از طلای سفید ساخته می‌شوند، یک لایه فلز رادیوم ( که زیر مجموعه فلز پلاتین است) به عنوان پوشش نهایی کشیده می‌شود.

عیار طلای سفید

برای پی بردن به خلوص طلا عیار آن را در نظر می‌گیرند. در واقع وزن طلای مورد استفاده برای ساخت یک طلای 1000 گرمی را عیار طلا می‌گویند. بعبارت دیگر در طلا‌‌ سفید هم مانند طلای زرد میزان طلای خالص عیار نامیده می‌شود. در حال حاضر بالاترین عیاری که در بازار برای طلای سفید وجود دارد برابر با عیار 18 است. عیار 18 از 24 به این معناست که 18 قسمت از طلا و 6 قسمت از سایر فلزات استفاده شده است. طلای سفید در عیارهای10، 12 و 14 نیز موجود می‌باشند، در این مدل‌ها از طلای کمتری استفاده شده و در نتیجه معمولا جنس محکم‌تر، قیمت پایین‌تر و جلای کمتری دارند. طلای 12 عیار، به دلیل ترکیب طلا با نقره و مس محکم‌ترین نوع طلا است ولی برای ساخت جواهرات ارزان قیمت از آن استفاده می‌شود. طلای 14 عیار، به مراتب از عیار 10 و 12 بهتر است و رنگ بسیار خوبی در جواهرات ساخته شده از آن دارد. اما طلای 18 عیار کیفیت بسیار خوبی دارد که حداقل 75% آن طلای خالص است، رنگ آن نیز بهتر و فلزش نرم‌تراست.

تفاوت طلای سفید و پلاتین

در زبان عامیانه گاهی به پلاتین طلای سفید هم گفته می‌شود، در حالی که پلاتین فلزی متفاوت بوده و در مقایسه با طلا مقاوم‌تر، کمیا‌ب‌تر و رنگ آن درخشان‌تر از طلای سفید است. یکی از اصلی‌ترین نکاتی که تفاوت طلای سفید و پلاتین را مشخص می‌کند، سنگین‌تر بودن وزن پلاتین می‌باشد، به گونه‌ای که یک قطعه پلاتین خالص تقریبا وزنی دو برابر طلا دارد. بطوری که هنگام استفاده از یک انگشتر ساخته شده از پلاتین احساس سنگینی بیشتری درانگشت‌تان خواهید داشت. وزن بالای پلاتین و کمیاب بودن آن سبب شده است که زیورآلاتی که با استفاده از این فلز ساخته می‌شوند، گران قیمت‌تر باشند. بنابراین هنگام خرید زیورآلات پلاتینی که مشابه طلای زرد یا طلای سفید آن نیز وجود دارد، باید هزینه بیشتری پرداخت کنید. نکته مهم دیگر مقاومت بیشتر پلاتین نسبت به طلای زرد و سفید است، با توجه به این که طلای سفید از ترکیب طلای زرد با دیگر فلزات ساخته می‌شود، تا هر اندازه میزان طلای به کار رفته در آن کمتر باشد استحکام طلا بیشتر خواهد بود. به دلیل همین حسن، به زوج‌های جوان پیشنهاد می‌کنیم در هنگام خرید حلقه ازدواج حتی الامکان حلقه و انگشتر خود را از جنس پلاتین انتخاب کنند، زیرا این فلز با وجود سنگین‌تر بودن، از درخشندگی خاصی برخوردار است و وارد شدن ضربه به آن سبب خراشیدگی انگشتر یا حلقه نمی‌شود.

تفاوت های طلای سفید و با طلای زرد

بجز رنگ متفاوتی که این دو مدل طلا باهم دارند، فاکتوهای دیگری نیز وجود دارد که از طریق آنها می‌توانید فرق این دو اکسسوری را متوجه شوید. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • آلیاژطلای سفید به دلیل خلوص کمتر، دوام و مقاومت بیشتری نسبت به طلای زرد دارد.
  • طلای زرد به دلیل این‌که در آلیاژ آن از فلزات با مقاومت کمتر استفاده می‌کنند، نرم‌تر است.
  • طلای سفید از نظر قیمت نسبت به طلای زرد و پلاتین مقرون به صرفه‌تره است.
  • در بین نسل امروزی طلای سفید به دلیل متفاوت بودن رنگ و ظاهر درخشانی که دارد، از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
  • مقاومت طلا سفید در برابر خراشیدگی بیشتر می‌باشد.
  • برای حفظ جلای طلای زرد، باید آن را پولیش کنید. با این کار یک لایه از طلای شما از بین می‌رود، اما در طلای سفید این کار با آبکاری توسط رادیوم انجام می‌شود.
  • به دلیل اینکه طلای سفید با آلیاژهای مختلف ترکیب می‌شود، ممکن است باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی گردد اما در طلای زرد این مشکل کمتر دیده می‌شود.

 چگونه طلای سفید را تشخیص دهیم

برای تشخیص طلای سفید، راه‌های آسون و دردسترسی وجود دارد که براحتی می‌توانید اصالت طلای خود را بررسی نمائید. یکی از این راه‌ها بررسی و تشخیص از روی رنگ بدنه طلا می‌باشد، اگر بدنه طلا تغییررنگ دهد نشانه عدم مرغوبیت و اصالت طلای شما می‌باشد. تست طلا سفید را می‌توانید با ساییدن آن بر روی سطح سرامیکی نیز امتحان کنید. اگر بعد از ساییدن طلا بر روی سرامیک، اثری از آن باقی مانده باشد، می‌توان گفت طلای سفید از نوع تقلبی است، در غیر این صورت اصل است. همچنین اگر طلای شما اصل باشد سکه مسی بر روی آن اثر نمی‌گذارد. یکی دیگر از راه‌های موثر تست طلا با اسید نیتریک است، در صورتی که طلای شما تقلبی باشد به محض قرار گرفتن در معرض اسید نیتریک از سفید به سبز تغییر رنگ خواهد داد.

تفاوت طلای سفید با سایر فلزات مشابه

برخلاف طلای سفید که از ترکیب چند آلیاژ بدست می‌آید بعضی فلزات در طبیعت هستند که به خودی خود سفید ودرخشان هستند ومانند طلا سفید برای تولید زیورآلات استفاده می‌شوند. اما بسیاری از آنها به ارزشمندی طلای سفید نیستند. زیورآلات بسیاری با استفاده ازفلزاتی مانند نقره، استیل و پلاتین ساخته می‌شوند که ظاهری شبیه به طلا سفید دارند. برای آنکه بتوانید طلا سفید را از فلزات مشابه آن تشخیص دهید، بهتر است به بررسی تفاوت آنها با یکدیگر بپردازیم.

تفاوت های طلای سفید با نقره

نقره یک عنصر خالص است و مثل طلای سفید از ترکیب طلا با آلیاژهای دیگر ساخته نمی‌شود، در نتیجه خلوص بیشتری دارد. اما از نظر ارزش و قیمت، به پای طلای سفید نمی‌رسد. همچنین نقره استحکام کمتری نسبت به طلا داشته و مقاومت کمتری هم در برابر زنگ‌زدگی دارد. طلا سفید درخشان‌تراست، چون توسط رودیم پوشیده می‌شود، در حالی که برای جلای نقره از هیچ چیزی استفاده نمی کنند، همین امر باعث می‌شود که نقره خاکستری رنگ باشد. به دلیل اینکه خاصیت چکش‌خواری طلای سفید بیشتر از نقره است خیلی راحت‌تر می‌توان بر روی آن حکاکی کرد. از نقره در صنعت پزشکی و شیرینی پزی و مهندسی استفاده می‌کنند، در حالی که از طلای سفید تنها در ساخت زیورآلات و وسایل تزئینی بهره می‌برند.

تفاوت‌های اصلی طلای سفید و پلاتین

هر فلزی خصوصیات منحصر به فرد خودش را دارد، پلاتین فلزی متراکم،چکش‌خوار، هادی، به شدت غیرفعال، کمیاب و گران‌قیمت است، که به طورطبیعی به رنگ نقره‌ای - سفید در طبیعت یافت می‌شود. ازاین عنصر گران‌بها در صنعت طلاسازی، مبدل‌های کاتالیزوری، پتروشیمی و حتی به عنوان سرمایه‌ای ارزشمند استفاده ‌می‌شود. درخشندگی پلاتین بیشتر از طلا سفید است چرا که در آلیاژ طلای سفید از چند فلز مختلف استفاده می‌شود و همین امر باعث تیره و کدر شدن آن می‌گردد. علی‌رقم اینکه استحکام پلاتین از طلای سفید بیشتر است، اما زودتر از آن دچار خراش و زنگ‌زدگی می‌گردد. این فلز کمیاب به مرور زمان زنگار می‌گیرد اما طلا سفید بخاطر وجود رودیم این مشکل را ندارد. هرچند به مرور زمان رودیم هم از بین می‌رود و با آبکاری طلای سفید، این مشکل بر طرف می‌گردد. همچنین پلاتین برخلاف طلا باعث ایجاد حساسیت پوسیتی و آلرژی نمی‌شود. در کل زیروآلاتی که با پلاتین ساخته می‌شوند سنگین‌تر از نمونه‌های مشابه ساخته شده از طلا سفید هستند. 

تفاوت طلا سفید و استیل 

استیل ترکیبی از کروم، نیکل و تیتانیوم است. استیل ضدزنگ بوده و یک آلیاژ محبوب برای زیورآلات محسوب می‌شود. وزن طلای سفید از استیل بیشتر است به همین دلیل اگر استیل و طلای سفید را داخل آب بیاندازید خواهید دید که استیل روی آب مانده اما طلای سفید به زیر آب می‌رود. با وجودی که مقاومت و ماندگاری استیل از طلا سفید بیشتراست اما قیمت و ارزش آن کمتر می‌باشد. همچنین باید بدانید استیل به راحتی جذب آهنربا می‌شود در حالی که طلا سفید اصلا جذب آهنربا نخواهد شد.

چرا طلای سفید به مرور زمان  زرد می‌شود

طلای سفید نیزمانند هر فلز دیگری هر چقدر هم با کیفیت بالایی ساخته شده باشد به مرور زمان و استفاده مکرر تغییر رنگ می‌دهد. هرچند آن را با فلز رودیم آبکاری می‌کنند اما این پوشش ابدی نیست و جواهرات شما هر روز در معرض اصطحکاک قرار می‌گیرند و این موضوع باعث از بین رفتن رنگ و روکش رودیم آن شده و رنگ زرد زیرین نمایان می‌گردد. یکی از علت‌های اصلی زرد شدن طلا، چربی‌های موجود در پوست شماست از موارد دیگر می توان به موادی چون آب نمک،کلر، صابونها، شوینده‌ها، لوسیون‌ها اشاره کرد که باعث از بین رفتن روکش رودیم می‌شوند. هر چقدر زیورالات شما بیشتر با این مواد در ارتباط باشند زودتر زرد می‌شوند. متاسفانه زرد شدن طلای سفید به مرور زمان، امری اجتناب ناپذیر است، برای همین عدم استفاده مداوم از زیورآلات و آبکاری مجدد آنها می تواند یهترین گزینه برای حفظ رنگ جواهرات طلای سفید شما باشد. درآبکاری طلای سفید، جواهرساز یک لایه رودیوم به طلای شما اضافه می‌کند. یکی دیگر از دلایلی که لازم است به مرور زمان طلای سفید خود را آبکاری کنید، ترکیب آلیاژ زیر پوشش رودیم می‌باشد. اگر در ترکیب طلای سفید شما از نیکل استفاده شده باشد و شما به نیکل حساسیت داشته باشید، با از بین رفتن روکش رودیم روی طلا، احتمال بروز حساسیت برای شما افزایش می‌یابد. پس بهتر است هر چند وقت یکبار نسبت به آبکاری طلای سفید خود اقدام نمائید.

 قیمت طلای سفید  

طلای سفید هم مانند طلای زرد با عیارو قیراط اندازه‌ گیری می‌شود و بهای هر جواهری هم طبق وزن و عیار آن تعیین می‌گردد. برای عیارکردن طلا، متداول‌ترین فلزات عبارتند از؛ مس، نقره، نیکل، پالادیوم و روی، که بسته به نوع فلز مورد استفاده و درصدی که از آن‌ها استفاده می‌شود، طلای سفید و زرد و رزگلد ایجاد می‌گردد. به طور مثال طلای زرد حاوی مس و طلای سفید حاوی روی و نیکل می‌باشد. دراینجا شاید دچار شبه شوید که طلای خالص آنها چه تفاوتی باهم دارند، درواقع این عدد عیار طلاست که به ما درصد خالص بودن طلا را نشان می‌دهد. همانطور که می‌دانید عیار طلای خالص 24 است و معیاراصلی برای محاسبه عیار طلا می‌باشد. به عنوان مثال طلای زرد 18 عیار و طلای سفید 18 عیار به میزان یکسانی از طلا بهرمند هستند، اما تفاوت آنها در 6 قسمت بعدی عیار است که در آن ازفلزات دیگر استفاده می‌شود و در مجموع 24 عیار را تشکیل می‌دهند. همانطور که قبلا هم گفته شد برای طلای زرد از فلزات مختلفی مانند مس استفاده می‌کنند و برای طلای سفید از فلزات رنگ نقره‌ای مانند نیکل و روی تا بتوانند به استقامت و استحکام طلا برای شکل‌پذیری و تولید انواع زیورآلات را بالا ببرند. قیمت طلای سفید بسته به نوع فلزی که در آن اسفتاده می‌شود می‌تواند تغییر کند. آلیاژ طلا و نیکل ارزانتر از طلا و پالادیوم است.

روش‌های تمیز کردن طلا سفید و جواهرات

بسته به میزان استفاده از طلا و جواهرات، آنها همواره در معرض آلودگی‌های مختلف قرار می‌گیرند. بنابراین دانستن چگونگی تمیزکردن طلا ضروری و لازم است. یکی از راه‌ها، آغشته کردن طلا یا جواهر با خمیری است که از جوش‌شیرین و مایع ظرفشویی تهیه می‌شود. بعد از اینکه طلا را با این خمیر آغشته کردید اجازه می‌دهید چند دقیقه در آن حالت بمانند سپس آنها را با آب می شورید. راه دوم قراردادن آنها در ظرف حاوی آب و آمونیاک است. برای تهیه این محلول باید از یک قسمت آمونیاک و شش قسمت آب استفاده کنید. آخرین روش استفاده از یک مسواک نرم است. البته در این روش باید بسیار مراقب باشید تا سطح طلا خراشیده نشود. 

کلام آخر

در این مقاله توضیح دادیم که تفاوت طلای سفید و طلای زرد فقط در نوع آلیاژ آنها می‌باشد و اگر در انتخاب بین این دو رنگ دچار دودلی و تردید هستید، به شما پیشنهاد می‌کنیم از هر دو رنگ در زیورآلات خود استفاده کنید. امروزه شما می‌توانید به راحتی هر طرح و مدلی را که دوست‌دارید به جواهرسازان سفارش داده و مدل منحصربه فرد خود را داشته باشید. در بسیاری از طرح‌های جدید طراحان با تلفیق یک حلقه طلای سفید مزین به الماس تراش خورده با حلقه طلای زرد اقدام به تولید زیورآلات دورنگ کرده‌اند تا بتوانند هر سبک و سلیقه‌ای را پوشش دهند. در این مقاله سعی کردیم ضمن معرفی طلای سفید به بررسی مهم‌ترین ویژگی‌های این فلز ارزشمند وهمچنین بیان تفاوت‌های آن با برخی دیگر از فلزات مشابه بپردازیم. تا شما بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. طلای سفید به جز برای ساخت جواهرات و زیورآلات کاربرد چندانی ندارد.اگر در هنگام خرید به تفاوت‌هایی که بین طلای سفید و سایر فلزات وجود دارد و ما در این مقاله به آنها اشاره کردیم، دقت نمائید. می‌توانید با خیال راحت یک خرید عالی انجام دهید. البته  توجه داشته باشید، در کنار تمامی مواردی که برشمردیم از همه مهمتر انتخاب مرکز خرید معتبر و مطمئن است تا با خیال راحت بتوانید به کیفیت و عیار طلایی که خریداری می‌کنید اطمینان نمائید.